Jednym ze specjalistów, do którego kierowani są rodzice wcześniaka jest neurologopeda. Do niedawna neurologopedzi kojarzyli się głównie z terapią mowy prowadzoną u dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i u osób dorosłych. Nikt nie łączył naszej pracy z niemowlakami, noworodkami, a tym bardziej z wcześniakami.
Od kilku lat nasza obecność na oddziałach noworodkowych nie budzi już takiego zdziwienia. Pomagamy w nauce ssania dzieciom z zaburzonymi odruchowymi reakcjami oralnymi, z wadami twarzoczaszki, dobieramy właściwą pozycję do karmienia piersią czy też butelką , dopasowujemy smoczek do potrzeb i możliwości dziecka, uczymy rodziców wykonywania różnego rodzaju masaży i stymulacji.
Rodzice wyszukując w internecie informacji o problemach ze ssaniem, czy też rozszerzaniem diety coraz częściej znajdują artykuły i posty zachęcające do udania się do poradni, w której przyjmuje neurologopeda, mający doświadczenie w pracy z maluchami. Również pediatrzy pracujący w przychodniach zaczynają wysyłać do nas dzieci z trudnościami w karmieniu.
Dlaczego to akurat neurologopeda jest tym specjalistą, który zajmuje się nauką jedzenia i picia? Otóż istnieje bezpośrednia zależność pomiędzy funkcjami pokarmowymi i artykulacyjnymi. Te same narządy, które biorą udział w ssaniu , gryzieniu, żuciu, czy też piciu biorą udział w procesie powstawania mowy. Wiedząc jak noworodek, czy też niemowlak je jesteśmy w stanie przewidzieć jak będzie mówić, jakie będzie miał nawyki i dysfunkcje. Terapia karmienia polega na odpowiedniej stymulacji narządów biorących udział w przyjmowaniu pokarmów oraz zapobieganiu kształtowania się niewłaściwych wzorców, co jest podstawą rozwoju mowy oraz prawidłowego funkcjonowania (oddychanie przez nos, pozycja spoczynkowa języka na podniebieniu).
Do gabinetów, w których pracują neurologopedzi kierowane są dzieci mające problemy z przyjmowaniem pokarmów i to na każdym etapie (ssanie piersi, ssanie smoczka podczas karmienia butelką, jedzenie z łyżeczki, jedzenie pokarmów stałych, picie z kubeczka), dzieci krztuszące się, ulewające, niespokojne podczas karmienia, słabo przybierające na wadze, ssące krótko i często, z obniżonym czy też wzmożonym napięciem mięśniowym, z nadwrażliwością taktylną i oralną, nadmiernie śliniące się, oddychające przez usta, z wadami anatomicznymi twarzoczaszki (rozszczep warg i/lub podniebienia, skrócone wędzidełko językowe i/lub wargowe, bardziej niż fizjologicznie cofnięta żuchwa), z asymetrią czynnościową w obrębie sfery orofacjalnej.
Diagnoza neurologopedyczna polega na badaniu fizykalnym, ocenie sposobu pobierania pokarmu, a w wieku ok. 6 miesięcy ocenie gotowości do rozszerzania diety. W razie potrzeby dziecko kierowane jest na konsultacje do innych specjalistów, najczęściej do chirurgów stomatologicznych, laryngologów, fizjoterapeutów, doradców laktacyjnych, czy też neurologów.
Bardzo ważne jest, aby wszelkie nieprawidłowości zostały zdiagnozowane i skorygowane na wczesnym etapie, w związku z czym wizyta u neurologopedy jest zalecana już w pierwszych tygodniach po opuszczeniu przez dziecka szpitala.
Ewa Opieka, neurologopeda,
certyfikowany instruktor masażu Shantala,
